(Thị trường) – Chịu ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều khó khăn. Số lượng đơn hàng xuất khẩu giảm sút đáng kể, sản xuất thu hẹp, và có trường hợp doanh nghiệp thậm chí phải tạm ngừng hoạt động hoặc phá sản.
Nhận biết và giải quyết những “điểm nghẽn” trong quá trình kiểm tra chuyên ngành hải quan là vấn đề cực cấp thiết, có thể hỗ trợ để doanh nghiệp tăng trưởng trở lại. Điều này cũng giúp tiết kiệm chi phí và thời gian, đồng thời cải thiện hiệu quả trong hoạt động xuất nhập khẩu cũng như trong hoạt động sản xuất và kinh doanh tổng thể của doanh nghiệp.
Động lực cho doanh nghiệp bứt phá
Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan thuộc Bộ Tài chính, từ đầu năm, đơn vị đã đề ra mục tiêu cải cách hành chính và đơn giản hóa các quy trình hải quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động thương mại trong năm 2023. Theo đó, đơn vị xác định 10 nhóm chỉ tiêu cải cách cụ thể, và cùng với mỗi chỉ tiêu là các biện pháp cụ thể để thực hiện chúng.
Trong số những chỉ tiêu này, mục tiêu giảm 5% tỷ lệ tờ khai luồng đỏ, giảm 10% tỷ lệ tờ khai luồng vàng và giảm 10% thời gian thông quan và thời gian giải phóng hàng hóa cần ưu tiên hàng đầu. Song song với đó là thực hiện mục tiêu tăng 20% số lượng doanh nghiệp tự nguyện tham gia Chương trình hỗ trợ khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ pháp luật hải quan so với năm 2022.
Phó Tổng cục trưởng Hải quan, Hoàng Việt Cường cho biết, việc giảm tỷ lệ tờ khai luồng đỏ và luồng vàng là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm giúp rút ngắn thời gian thông quan, tạo điều kiện giải phóng hàng hóa và giảm chi phí cho doanh nghiệp. Những nỗ lực này được kỳ vọng sẽ cung cấp động lực mới cho doanh nghiệp trong việc phục hồi và phát triển, đồng thời đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế tổng thể của đất nước.
Dựa trên tính toán dựa trên số liệu tờ khai xuất nhập khẩu hàng hóa năm 2022, nếu chúng ta có thể giảm tỷ lệ tờ khai luồng đỏ xuống 5% thì sẽ giảm được khoảng 31 nghìn tờ khai hàng hóa cần được kiểm tra thực tế. Như vậy sẽ giảm gần 20 nghìn giờ công lao động. Con số này sẽ là 440 nghìn tờ khai hàng hoá nếu giảm được tỷ lệ lô hàng luồng vàng xuống thêm 10%.
Với những thay đổi này, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu sẽ tiết kiệm được thời gian và tiền bạc. Đồng thời cải thiện hiệu quả trong thủ tục hải quan, giúp cơ quan quản lý thực hiện công việc một cách hiệu quả, nhanh chóng hơn rất nhiều.
Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) – Ông Hoàng Quang Phòng đánh giá ngành hải quan hiện nay đã thay đổi quan điểm và xem doanh nghiệp như đối tác cộng tác chặt chẽ để hoàn thành nhiệm vụ của mình. Ngành hải quan cũng đã tiên phong trong việc áp dụng các công cụ quản lý hiện đại để nâng cao khả năng quản lý trong lĩnh vực của họ.
Trước đây, một số chủ doanh nghiệp thường gặp khó khăn khi không rõ về việc họ bị lực lượng hải quan xử phạt vì vi phạm lỗi gì. Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, sự tương tác giữa hải quan và doanh nghiệp đã được cải thiện đáng kể. Điều này có ý nghĩa quan trọng và không thể thiếu trong công việc “gác cửa” cho dòng chảy thương mại, đảm bảo quá trình thông quan hàng hóa của Việt Nam ra thế giới cũng như nhập khẩu hàng hóa phục vụ sản xuất về Việt Nam diễn ra một cách suôn sẻ và hiệu quả hơn.
Sự tương tác giữa hải quan và doanh nghiệp đã giúp doanh nghiệp có cái nhìn rõ ràng hơn về các vấn đề cụ thể mà họ đang phải đối mặt và nơi những khó khăn của họ đang xuất hiện.
Mặc dù đã có những thành tựu đáng kể trong việc cải thiện thủ tục hành chính liên quan đến kiểm tra chuyên ngành hải quan. Nhưng một số doanh nghiệp vẫn hy vọng vào việc đẩy mạnh cải cách quản lý và kiểm tra chuyên ngành. Mục tiêu của họ là tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cộng đồng doanh nghiệp.
Tuy nhiên, hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến hải quan rất lớn và thường xuyên thay đổi. Thời gian từ khi văn bản được ban hành đến khi nó có hiệu lực thường rất ngắn và phải tuân thủ sự điều chỉnh từ nhiều bộ, cơ quan có liên quan. Do đó, có những quy định chồng chéo và không phù hợp với thực tiễn, gây khó khăn cho cả cán bộ công chức trong ngành hải quan và doanh nghiệp.
Tiếp tục đơn giản hóa thủ tục Kiểm tra chuyên ngành
Ngoài ra, còn rất nhiều thủ tục hành chính vẫn chưa được thống nhất và đồng bộ giữa các bộ, cơ quan và ngành. Ví dụ, trong việc kiểm tra chuyên ngành, việc công nhận và thừa nhận chất lượng hàng hóa từ nước ngoài chưa được áp dụng một cách đồng nhất.
Trong thực tế, khi doanh nghiệp khai báo thủ tục kiểm dịch thực vật cho lô hàng xuất nhập khẩu thông qua cổng thông tin điện tử quốc gia, cơ quan kiểm dịch vẫn thực hiện quy trình kiểm tra bằng cách thủ công. Vì vậy, doanh nghiệp buộc phải in giấy chứng nhận kiểm dịch để trình cơ quan hải quan xem hoặc thông báo qua điện thoại cho công chức hải quan để hoàn thành các thủ tục thông quan cho lô hàng trên hệ thống. Và tờ khai chỉ được thông quan sau khi tiến hành kiểm tra, làm trễ quá trình thông quan. Tình hình này đặc biệt có thể ảnh hưởng đến chất lượng của hàng hóa, đặc biệt là nông sản.
Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan (Tổng cục Hải quan), Phạm Quang Tuyến xác định rõ mục tiêu của ngành hải quan là tiếp tục nâng cao tỷ lệ tờ khai luồng xanh. Đồng thời giảm tỷ lệ tờ khai luồng vàng và luồng đỏ xuống mức thấp nhất, tạo điều kiện thuận lợi cho hơn 80 nghìn doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu hiện nay.
Hơn nữa, ngành hải quan đang đặt ra kế hoạch đến năm 2025 để hoàn thành Hải quan số. Trong kế hoạch này, 100% thủ tục hải quan sẽ được số hóa, và 100% hồ sơ nghiệp vụ sẽ được chuyển đổi sang dạng dữ liệu điện tử.
Từ góc độ của cộng đồng doanh nghiệp, ông Son Won Sik, đại diện của Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (Korcham) mong muốn quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật sẽ được thực hiện một cách minh bạch và công khai; cho phép cộng đồng doanh nghiệp tham gia vào quá trình này và dễ dàng truy cập thông tin, góp ý đầy đủ.
Khi văn bản quy phạm pháp luật ra đời điều quan trọng là phải được dễ hiểu. Hạn chế việc sử dụng ngôn ngữ phức tạp, khó hiểu hoặc chứa nhiều ngữ nghĩa để đảm bảo cả doanh nghiệp và các cơ quan thực thi có thể nắm bắt và tuân theo nội dung một cách dễ dàng.
Trong lĩnh vực hải quan, quan trọng là phải đảm bảo rằng cơ chế xử phạt là hiệu quả và công bằng đối với các vi phạm quy phạm. Đòi hỏi việc thực hiện luật pháp phải phù hợp và được hướng dẫn một cách minh bạch, dễ hiểu, để đảm bảo sự thống nhất trong việc thực thi giữa các khu vực.
Vì vậy, để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại xuyên biên giới và giảm bớt gánh nặng thủ tục cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, một số chuyên gia đề xuất việc đơn giản hóa và số hóa các quy trình kiểm tra chuyên ngành.
Các hoạt động cụ thể và giải pháp thực tế của ngành hải quan có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp. Cần quyết tâm thực hiện tốt các giải pháp này để khắc phục kịp thời các khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại, nhanh chóng phục hồi tăng trưởng xuất nhập khẩu, tạo cơ hội cho doanh nghiệp để bứt tốc trong tương lai.
Nguồn: https://nhandan.vn/tao-thuan-loi-cho-doanh-nghiep-trong-thu-tuc-hai-quan-post773378.html
